Co oznaczają kolory szlaków turystycznych? Przewodnik po wszystkich rodzajach szlaków

Chcesz wybrać się na wycieczkę, ale nie wiesz co oznaczają kolory szlaków? Wiele osób myśli, że chodzi o poziom trudności, jednak odpowiedź na to pytanie jest inna. W Polsce mamy wiele rodzajów szlaków. Kolory tras są zaznaczone w widocznych miejscach w terenie oraz na mapach, a w tym artykule wyjaśniam, co oznacza każdy z nich.

Oznaczenia szlaków turystycznych

Szlaki turystyczne to oznakowane trasy, które umożliwiają turystom dotarcie do najciekawszych miejsc w danym regionie. Rodzaje szlaków turystycznych różnią się przede wszystkim trudnością i długością trasy oraz sposobem oznakowania. Niektóre z nich są poprowadzone trudnymi terenami górskimi, a inne umożliwiają przyjemną rekreacyjną jazdę na rowerze. Najpopularniejszymi rodzajami szlaków są trasy: piesze, górskie, rowerowe, konne, kajakowe czy narciarskie.

W dalszej części artykułu opisałem każdy z nich, dodając do treści odpowiednie oznakowanie szlaków turystycznych.

Kolory szlaków a trudność

Na początku muszę zaznaczyć, że w większości przypadków kolory nie służą do oznaczenia trudności szlaków. Wielu turystów o tym nie wie, dlatego jeśli szukasz odpowiedzi na pytanie “jaki kolor szlaku jest najłatwiejszy?”, to nie znajdziesz jej w kolorystyce oznaczeń. Informacji na temat trudności tras należy szukać w przewodnikach turystycznych, punktach informacyjnych lub analizując ukształtowanie terenu na mapie.

Jest jednak jeden wyjątek od tej reguły.

Stanowią go trasy narciarskie. W tym przypadku kolory szlaków faktycznie oznaczają trudność, która przejawia się m.in. w nachyleniu stoku czy długości trasy. W każdym razie takie oznaczenia spełnia inną funkcję, ponieważ narciarz może szybko ocenić, czy jego umiejętności pozwolą na bezpieczne dotarcie do dolnej stacji. Więcej informacji o kolorach szlaków narciarskich znajdziesz w końcowej części artykułu.

W przypadku szlaków turystycznych, kolory pełnią rolę drogowskazu, który prowadzi do miejsca wybranego przy planowaniu trasy.

Co oznaczają kolory szlaków turystycznych?

Zastanawiasz się, co symbolizują oznaczenia szlaków turystycznych? W przypadku szlaków pieszych i rowerowych – charakter trasy. W Polsce mamy 5 kolorów służących do oznakowania tras: czerwony, niebieski, zielony, żółty i czarny. Barwy te są uzupełnione białym polem, aby zwiększyć kontrast, a zatem widoczność znaku w terenie.

Poniżej znajdziesz dokładne informacje, co oznaczają kolory szlaków turystycznych.

Co oznaczają kolory szlaków – infografika

Szlak czerwony

Jest to szlak główny, najważniejszy na danym obszarze. Tworzy on kluczową trasę, do której prowadzą często inne szlaki. W górach przebiega on zazwyczaj wzdłuż głównego pasma górskiego, przez najważniejsze szczyty.

Przykładem takiego szlaku czerwonego jest Główny Szlak Beskidzki, który wiedzie przez całe pasmo Beskidów (od Beskidu Śląskiego po Bieszczady) i jest najdłuższym, nieprzerwanym szlakiem w Polsce.

Szlak w kolorze czerwonym nie jest zawsze bardzo długi. Mogą go przecinać przebiegać szlaki długodystansowe. Ale jest on najważniejszy dla danego obszaru.

Szlak niebieski

Ten kolor oznacza, że znajdujesz się na trasie długodystansowej. Są nimi oznaczone szlaki dalekobieżne. Przeważnie są to trasy o długości przynajmniej kilkudziesięciu kilometrów, chociaż zdarzają się też krótsze odcinki. Dlatego przebieg takiej drogi warto określić za pomocą mapy.

Kolorem tym oznacza się również szlaki międzynarodowe przebiegające przez Polskę, które znajdują się pod pieczą PTTK.

Przykładowy szlak niebieski: Szlak Rezerwatów – Darłowo-Polanów (74 km)

Szlak zielony

Prowadzi do miejsc charakterystycznych ze względu na walory przyrodnicze, krajobrazowe czy historyczne. Zielone oznaczenia spotkasz np. na drodze do wielu punktów widokowych, na ścieżkach prowadzących przez parki narodowe, parki krajobrazowe czy rezerwaty.

Przykładem zielonego szlaku może być np. Południowy Szlak Leśny w Kampinoskim Parku Narodowym. Prowadząc spod muzeum Chopina w Żelazowej Woli do Dziekanowa Leśnego, pozwala zobaczyć najbardziej wartościowe walory puszczy.

Szlak żółty

Szlak łącznikowy (czasem dojściowy). Oznaczenia w kolorze żółtym pozwalają odnaleźć w terenie przejścia prowadzące pomiędzy dwoma oznaczonymi szlaków wyższej kategorii. Czasami służą też do wyznaczenia trasy dojścia do nich (np. z pobliskich miejscowości).

Przykład: żółty szlak łączący Przełęcz Sulistrowicką z Rozdrożem nad Piotrówkiem w Masywie Ślęży. Łączy szlak niebieski ze szlakiem zielonym.

Szlak czarny

Kolorem czarnym oznacza się szlak dojściowy. Jest to szlak najniższej rangi, jednak wciąż dosyć ważny, bo pozwala dotrzeć do właściwej trasy. Często są to krótkie odcinki, zaczynające się w centrum miejscowości (np. przy dworu kolejowym). Łączą one też ważne obiekty turystyczne z oznakowanymi szlakami, pomagając odnaleźć ciekawe punkty, które nie znajdują się bezpośrednio na trasie

Przykładowy szlak czarny: Giżycko-Wilkasy. Trasa ma 5 km i prowadzi spod dworca kolejowego w Giżycku do miejscowości, przez którą przebiega czerwony (główny) szlak.

Oznakowanie szlaków – co oznaczają kształty i symbole?

Teraz, skoro już wiesz, co oznaczają kolory szlaków, pora skupić się na znakach i symbolach, które możesz spotkać na trasie. Prawidłowe oznakowanie szlaków jest kluczowe dla bezpieczeństwa i komfortu turystów. PTTK stosuje ustandaryzowany system znaków, który obejmuje:

1. Znak podstawowy: prostokąt o wymiarach 90×150 mm, składający się z trzech poziomych pasków – dwóch białych (zewnętrznych) i środkowego w kolorze szlaku.
2. Znak początku/końca szlaku: białe koło o średnicy 100 mm, z mniejszym kołem w kolorze szlaku w środku.
3. Znak skrętu: symbol złożony z dwóch znaków podstawowych, tworzący łamaną linię, której górna część pokazuje dalszy kierunek.
4. Znak zmiany kierunku: strzałka o długości 200 mm, w kolorze szlaku. W niektórych sytuacjach stosuje się przy tym znaku dodatkowy, biały wykrzyknik w celu zwrócenia uwagi na przebieg szlaku.

Znaki te są umieszczane na drzewach, skałach, słupach i innych obiektach terenowych w taki sposób, aby były dobrze widoczne dla turystów.

Oznakowanie ścieżek i innych rodzajów szlaków

Oprócz standardowych szlaków turystycznych, PTTK wyznacza również trasy specjalne, które mają na celu zaspokojenie różnorodnych potrzeb turystów i miłośników przyrody. Oto kilka przykładów takich tras.

Ścieżki dojściowe

System szlaków turystycznych PTTK uzupełniają ścieżki, czyli krótsze odcinki prowadzące do ważnych punktów. Ich głównym celem jest umożliwienie turystom dotarcia do ważnych obiektów lub miejsc, które nie leżą bezpośrednio na głównym szlaku. Mogą one prowadzić do źródeł wody pitnej, punktów widokowych, obiektów krajoznawczych czy miejsc noclegowych. Ścieżki dojściowe mają specjalne oznaczenia, które nawiązują kolorem do szlaku macierzystego, co ułatwia orientację w terenie i powrót na główną trasę.

1. Do źródła wody: dwa nałożone półkola – białe i kolorowe
2. Do punktu widokowego: dwa nałożone trójkąty – biały i kolorowy
3. Do obiektu krajoznawczego: biały kwadrat z kolorowym paskiem i występem
4. Do obiektu noclegowego: biały kwadrat z kolorowym symbolem domku

Ścieżki spacerowe

Są to krótkie trasy przeznaczone do rekreacyjnych wycieczek, najczęściej w okolicach miejscowości turystycznych. Oznaczone są charakterystycznym białym kwadratem z kolorowym paskiem pośrodku. Szlaki te są idealne dla osób, które chcą odbyć krótką, relaksującą przechadzkę bez konieczności planowania dłuższej wyprawy. Na ścieżkach mogą występować również inne kolory oznaczeń, niż w przypadku standardowych szlaków turystycznych.

1. Znak podstawowy: kwadrat podzielony na dwa trójkąty – biały i kolorowy
2. Znak zmiany kierunku: znak podstawowy z dodatkowym białym trójkątem
3. Znak początku/końca: znak podstawowy z kołem w środku

Ścieżki dydaktyczne i edukacyjne

Oznaczone białym kwadratem z zielonym paskiem, te trasy mają na celu edukację przyrodniczą i kulturową. Często wyposażone są w tablice informacyjne i stanowiska edukacyjne, które pozwalają turystom zgłębić wiedzę o lokalnej florze, faunie, geologii czy historii regionu. Ścieżki dydaktyczne są szczególnie popularne w parkach narodowych i krajobrazowych.

1. Znak podstawowy: biały kwadrat z ukośnym kolorowym paskiem
2. Znak zmiany kierunku: znak podstawowy z dodatkowym białym trójkątem
3. Znak początku/końca: znak podstawowy z kontrastującym kołem w środku

Szlaki międzynarodowe

Te trasy są częścią większej, europejskiej sieci szlaków pieszych. Oznaczone są dodatkowymi symbolami, takimi jak E3 czy E8. Szlaki te łączą różne kraje, umożliwiając turystom długodystansowe wędrówki przez różnorodne krajobrazy i kultury Europy.

Szlaki tematyczne

Warto wspomnieć także o szlakach tematycznych, które skupiają się na konkretnych aspektach kulturowych, historycznych lub przyrodniczych. Mogą to być na przykład szlaki architektury drewnianej, szlaki geologiczne czy trasy śladami znanych postaci historycznych. Czasami takie szlaki tematyczne są częścią innych szlaków pieszych, które ze względu na dodatkową wartość turystyczną otrzymały specjalne oznaczenie.

Konserwacja i odnowa szlaków

PTTK regularnie przeprowadza prace konserwacyjne i odnawiające na szlakach turystycznych. Obejmują one m.in. odnawianie znaków co 2-4 lata, usuwanie roślinności utrudniającej odczytanie znaku, czy instalację nowych drogowskazów i tablic informacyjnych. Oznaczenia są również aktualizowane w przypadku zmian przebiegu szlaku. Prace te są kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa i komfortu turystów korzystających z sieci szlaków.

Szlaki górskie

W polskich górach, oprócz typowych szlaków pieszych, występują również inne rodzaje tras, które oferują różnorodne doświadczenia dla turystów i wspinaczy. Oto kilka przykładów.

Szlaki wspinaczkowe

W Tatrach, ale też w niższych górach, czy na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej znajduje się wiele klasycznych dróg wspinaczkowych, które przyciągają miłośników tego sportu. Przykładem może być droga Stanisławskiego na wschodniej ścianie Pośredniego Gerlacha, oferująca prawdziwe alpejskie doświadczenie. Inne popularne trasy to drogi na Mnichu czy Kazalnicy Mięguszowieckiej.

Szlaki skiturowe

W sezonie zimowym wiele szlaków pieszych przekształca się w trasy dla narciarzy skiturowych. Przykładem może być popularna trasa na Kasprowy Wierch czy szlaki w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.

Via Ferraty

Warto wspomnieć o via ferratach, które, choć nie są dostępne jeszcze w Polsce, są popularne w wielu europejskich krajach. Najbliższe via ferraty można znaleźć w północnych Czechach, na przykład na stokach Pasterskiej Ściany czy u naszych drugich południowych sąsiadów w Słowackim Raju.

W obu tych krajach system znakowania szlaków turystycznych jest podobny do polskiego, ale z pewnymi różnicami. Dlatego warto zapoznać się z ich rodzajami przed wyjazdem. Szczególnie jeśli chodzi o via ferraty, ponieważ wstęp na nie może być objęty restrykcjami lokalnych organizacji turystycznych.

Kolory szlaków rowerowych

Kolory szlaków rowerowych w Polsce są identyczne z kolorami szlaków pieszych, co oznacza, że nie wskazują one na trudność trasy, ale na jej rodzaj i charakterystykę. W systemie oznakowania szlaków turystycznych przyjęto jednolitą kolorystykę, co pozwala na łatwe rozróżnienie tras. Szlaki oznaczone kolorem czerwonym, niebieskim, zielonym, żółtym i czarnym są stosowane zarówno dla rowerzystów, jak i pieszych, co ułatwia nawigację i orientację w terenie.

Oznaczenia szlaków rowerowych

Warto jednak zaznaczyć, że oznaczenia szlaków rowerowych różnią się od pieszych poprzez dodatkowy piktogram roweru, który jest umieszczany na znakach. Dzięki temu rowerzyści mogą szybko zidentyfikować, które trasy są przeznaczone specjalnie dla nich. Poza tym, oznaczenia szlaków rowerowych mogą mieć pomarańczowe tło, a czasem zamiast koloru szlaku stosuje się kody literowo-cyfrowe.

Pamiętaj również, że szlaki rowerowe często poprowadzone są drogami publicznymi. W takich sytuacjach na trasie spotkasz inne znaki związane z ruchem drogowym. Aby bezpiecznie poruszać się takimi trasami, należy znać nie tylko kolory szlaków rowerowych, ale również znaki drogowe dotyczące rowerzystów – z kategorii R.

Szlaki rowerowe międzynarodowe

W Polsce istnieją również trasy międzynarodowe, które są częścią szerszej sieci szlaków rowerowych w Europie. Te trasy są oznaczone zgodnie z międzynarodowymi standardami, co zapewnia spójność i bezpieczeństwo dla rowerzystów podróżujących między krajami. Oznaczenia tych tras również korzystają z numerów tras oraz piktogramów, co ułatwia orientację i planowanie podróży.

Szlaki kajakowe

Szlaki kajakowe, podobnie jak szlaki piesze i górskie, posiadają swoje specyficzne oznaczenia, które pomagają kajakarzom w bezpiecznym i efektywnym poruszaniu się po wodnych trasach. Od 2018 roku obowiązują nowe wytyczne dotyczące PTTK odnośnie znakowania szlaków kajakowych. Miało to na celu ułatwienie orientacji na wodzie oraz zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom spływów kajakowych.

Oznaczenia na szlakach kajakowych

Oznaczenia na szlakach kajakowych obejmują różne rodzaje znaków, które informują o przebiegu trasy, niebezpiecznych miejscach oraz punktach odpoczynku czy wodowania. Poniżej opisuję najważniejsze z nich.

Znaki informacyjne

Są to prostokątne tablice z białym tłem, granatową obwódką i czarnym piktogramem przedstawiającym daną informację. Znaki te zawierają informacje np. o kilometrażu szlaku, nazwach miejscowości, odległościach do kolejnych punktów oraz innych istotnych danych.

Znaki ostrzegawcze

Mają kształt białych trójkątów z czerwonym obramowaniem i piktogramem przedstawiającym zagrożenie, takie jak bystrza, progi wodne, elektrownie wodne czy niskie mosty. Te znaki są kluczowe dla bezpieczeństwa kajakarzy, ostrzegając ich przed potencjalnymi niebezpieczeństwami na trasie.

Znaki zakazu

Okrągłe tablice z czerwoną obwódką i przekreślonym piktogramem na białym tle, które informują o zakazie wodowania czy pływania na określonych odcinkach rzeki lub jeziora. Mogą one dotyczyć obszarów chronionych, stref zamkniętych dla ruchu wodnego lub miejsc niebezpiecznych.

Inne znaki

Pozostałe symbole i informacje dla kajakarzy można spotkać w postaci białych tablic. Informują one np. o kierunku szlaku kajakowego, wypływie rzeki z jeziora czy przedstawiają schemat jeziora z zaznaczonymi miejscami istotnymi dla kajakarzy.

Kolory szlaków konnych

Szlaki konne, podobnie jak inne rodzaje szlaków turystycznych, posiadają swój specyficzny system oznaczeń, który pomaga jeźdźcom w bezpiecznym i efektywnym poruszaniu się. Podstawowym elementem oznakowania szlaków jeździeckich jest biały kwadrat o boku 15 cm z pomarańczowym, niebieskim, zielonym kołem o średnicy 15 cm w środku. Ten charakterystyczny znak jest łatwo rozpoznawalny i widoczny z daleka, co ułatwia orientację w terenie. Czasem można spotkać znak w kolorze czarnym, jednak zwykle stosuje się go na ścieżkach dojazdowych do właściwego szlaku konnego.

Dodatkowo, na szlakach jeździeckich można spotkać następujące oznaczenia:

1. Znak początku lub końca szlaku: podobny do znaku standardowego, jednak wokół kolorowej kropki widnieje czarna obwódka.
2. Znaki kierunkowe przed rozwidleniem: pasek w kolorze szlaku konnego, który w połowie załamuje się, wskazując kierunek jazdy.
3. Znaki kierunkowe na rozwidleniu: strzałka w kolorze szlaku konnego, wskazująca kierunek trasy. Czasami stosuje się także znak z wykrzyknikiem w kolorze szlaku na białym tle – kiedy oznaczenie kierunku nie jest wystarczające.
4. Znaki informujące o postoju, popasie lub stajni: piktogram konia pod dachem na białym tle.

Na szlaku konnym mogą znaleźć się także tablice zawierające mapy, opisy trasy oraz informacje o trudnych odcinkach, konieczności zejścia z konia czy punktach wodopojowych.

Oznakowanie szlaków konnych jest kluczowe dla rozwoju turystyki jeździeckiej i zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom tras. Przed wyruszeniem na szlak konny, warto dokładnie zapoznać się z mapą trasy. Pamiętajmy, że dobrze oznakowany szlak konny nie tylko ułatwia orientację w terenie, ale także pozwala na pełne cieszenie się pięknem przyrody i radością z jazdy konnej.

Co ciekawe, szlaki jeździeckie są tak wyznaczane, aby maksymalnie w ciągu jednego dnia dotrzeć do stadniny lub ośrodka konnego.

Szlaki narciarskie – kolory i oznaczenia

Oznaczenia na szlakach narciarskich różnią się od tych stosowanych na standardowych szlakach turystycznych. Ich głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa narciarzom oraz ułatwienie orientacji w warunkach zimowych.

Podstawowe oznaczenia szlaków narciarskich

Podstawowym znakiem szlaku narciarskiego jest prostokąt o bokach 15 cm i 9 cm – podobny do standardowego szlaku pieszego, jednak górny i dolny pasek jest koloru pomarańczowego, a nie białego. Ten znak jest łatwo widoczny nawet w trudnych warunkach pogodowych.

Kolory szlaków narciarskich

W przeciwieństwie do szlaków pieszych czy rowerowych, kolory tras narciarskich mają inne znaczenie:

• Zielony – trasy najłatwiejsze, dobre dla początkujących narciarzy.
• Niebieski – trasy dość łatwe, dla narciarzy, który poruszają się bez problemu.
• Czerwony – trasy dość trudne, dla doświadczonych narciarzy.
• Czarny – trasy bardzo trudne, tylko dla ekspertów.

Zielony szlak narciarski

Zielone trasy narciarskie są przeznaczone dla początkujących narciarzy oraz dzieci. Charakteryzują się łagodnym nachyleniem, które zazwyczaj nie przekracza 10-15%, co sprawia, że są idealne do nauki podstawowych technik narciarskich. Zielone trasy są szerokie i dobrze przygotowane, co zapewnia komfort i bezpieczeństwo podczas jazdy. Długość tych tras jest zazwyczaj krótka, co pozwala na wielokrotne zjazdy i stopniowe budowanie pewności siebie na stoku.

Niebieski szlak narciarski

Niebieskie trasy są przeznaczone dla osób, które opanowały już sztukę poruszania się na nartach, jednak nie mają dużego doświadczenia lub preferują jazdę rekreacyjną. Szlaki te charakteryzują się łagodnym nachyleniem, do około 20%. Są to zazwyczaj szerokie, dobrze przygotowane stoki o równej powierzchni, bez nagłych zmian kierunku czy stromych odcinków. Długość niebieskich tras może być różna, ale zwykle są one dość krótkie, kilkukilometrowe trasy.

Czerwony szlak narciarski

Czerwone trasy są przeznaczone dla narciarzy o średnim lub wysokim poziomie zaawansowania. Ich średnie nachylenie waha się od 21% do 29%, z maksymalnym nachyleniem do 40%. Trasy te mogą być dłuższe i bardziej zróżnicowane niż niebieskie, oferując większe wyzwania w postaci bardziej stromych odcinków czy zmian kierunku. Narciarze na czerwonych trasach powinni już dobrze kontrolować prędkość i umieć wykonywać skręty w różnych warunkach. Przewyższenia na tych trasach są znaczące, co wymaga dobrej kondycji fizycznej. Czerwone trasy często zawierają również bardziej wymagające elementy, takie jak muldy czy węższe przejazdy.

Czarny szlak narciarski

Czarne trasy są przeznaczone dla zaawansowanych i bardzo doświadczonych narciarzy. Charakteryzują się nachyleniem powyżej 40%, co czyni je najbardziej stromymi i wymagającymi trasami w ośrodkach narciarskich. Długość czarnych tras może być znaczna, nawet powyżej 20 km. Przewyższenia są często bardzo duże, co wymaga doskonałej kondycji fizycznej i techniki jazdy. Na tych trasach można spodziewać się trudnych warunków, takich jak strome, wąskie przejazdy, ostre zakręty, czy naturalne przeszkody. Czarne trasy często nie są ratrakowane, co dodatkowo zwiększa poziom trudności. Narciarze muszą być przygotowani na ekstremalne warunki i potencjalne zagrożenia, wymagające szybkiego podejmowania decyzji i doskonałej kontroli nad nartami.

Dodatkowe oznaczenia szlaków narciarskich

Na szlakach narciarskich można spotkać również inne oznaczenia:

1. Strzałki kierunkowe w kolorze pomarańczowym z sylwetką narciarza.
2. Oznaczenia dotyczące ukształtowania terenu, skrętów, skrzyżowań itp.
3. Znaki ostrzegawcze informujące o potencjalnych niebezpieczeństwach (np. stromych zboczach, przeszkodach, miejscach zagrożonych lawinami itp.

Różnice między szlakami turystycznymi a narciarskimi

Główna różnica polega na znaczeniu kolorów. Na szlakach turystycznych kolory funkcję szlaku. Natomiast na szlakach narciarskich kolory jednoznacznie wskazują poziom trudności trasy.

Ponadto, szlaki narciarskie są często wyznaczane w miejscach, które latem mogą być niedostępne lub nieoznakowane jako szlaki piesze. Są one projektowane z myślą o specyficznych warunkach zimowych i potrzebach narciarzy. Przed wyruszeniem na stok warto dokładnie zapoznać się z mapą tras i ich oznaczeniami, aby wybrać szlak odpowiedni do swoich umiejętności i doświadczenia.

Co oznaczają kolory i symbole szlaków turystycznych? Podsumowanie

Znajomość systemu znakowania szlaków turystycznych jest niezbędna dla bezpiecznej i satysfakcjonującej turystyki. Kolory szlaków, choć nie zawsze jednoznacznie określają poziom trudności, pomagają w planowaniu tras i orientacji w terenie. Dzięki staraniom PTTK, turyści mogą cieszyć się dobrze oznakowanymi i utrzymanymi szlakami, które prowadzą przez najpiękniejsze zakątki Polski. Pamiętajmy jednak, że nawet najlepiej oznakowany szlak wymaga od turysty odpowiedzialności, przygotowania i respektu względem natury, która czasami potrafi zaskoczyć zmiennymi warunkami.

Źródła:
1) Zdjęcie tytułowe – fot. Łukasz Rutkowski
2) https://www.e-horyzont.pl/blog/kolory-szlakow-ktory-z-nich-jest-najlatwiejszy
3) https://forum-pttk.pl/index.php?co=watek&w=6648
4) https://sportano.pl/blog/oznaczenia-szlakow-co-oznaczaja-kolory-szlakow-ktory-z-nich-jest-najlatwiejszy-i-jak-czytac-inne-oznakowania-tras-turystycznych/
5) https://www.skalnik.pl/blog/oznaczenia-szlakow-gorskich-jak-interpretowac-kolory-i-inne-oznaczenia-w-gorach/
6) https://taternikblog.pl/szlaki-gorskie-co-oznaczaja-kolory-szlakow-w-polsce/
7) https://pttk.pl/wp-content/uploads/2024/01/Instrukcja-znakowania-szlakow.pdf
8) https://www.czorsztyn-ski.com.pl/blog/co-oznaczaja-poszczegolne-kolory-tras-narciarskich
9) https://kajaki.pomorskie.eu/znaki-wodne/?doing_wp_cron=1721059889.1591250896453857421875